Γυμναστική

Όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η άσκηση για την υγεία μας, σε όλες τις ηλικίες.

Τα οφέλη από την άσκηση είναι πολλαπλά και για την υγεία της εγκύου αλλά και του εμβρύου.

Ο τοκετός είναι μία διαδικασία που απαιτεί σωματική και ψυχική αντοχή. Η καλή φυσική κατάσταση της εγκύου είναι πολύ σημαντική για μία καλή γέννα.

Επίσης οι ασκήσεις περινέου (Kegel)πριν και μετά τη γέννα βοηθούν στην καλύτερη επαναφορά της λειτουργίας του κόλπου, στην πρόληψη της ακράτειας ούρων και στην γρήγορη επάνοδο  της σεξουαλικής λειτουργίας.

Η άσκηση λοιπόν όχι μόνο δεν πρέπει να αποφεύγεται, αλλά είναι απαραίτητη στην εγκυμοσύνη, αλλά και στη λοχεία. Μόνο σε λίγες περιπτώσεις υπάρχει πραγματική αντένδειξη για άσκηση στην εγκυμοσύνη.

Στην Ελλάδα η γυμναστική της εγκύου αποτελεί ακόμα ταμπού, αλλά τα τελευταία χρόνια σε όλο και περισσότερα γυμναστήρια υπάρχουν ομαδικά και ατομικά προγράμματα γιόγκα ή πιλάτες για εγκύους ή και κολυμβητήρια με aqua aerobic και άλλα προγράμματα για εγκύους.

Άλλες ανησυχίες αφορούν στον κίνδυνο για τραυματισμό του μητρικού μυοσκελετικού συστήματος λόγω των αλλαγών στη στάση και στο κέντρο βάρους ή για βλάβη στο έμβρυο ή τον πλακούντα λόγω τραυματισμού ή στρες λόγω των απότομων κινήσεων.

Πρόσφατες μελέτες που εστιάζουν τόσο σε ασκήσεις αερόμπικ, όσο και σε ασκήσεις ενδυνάμωσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δείχνουν ότι:

  • 1) Δεν παρατηρείται καμία αύξηση των αποβολών πρώτου τριμήνου.
  • 2) Δεν παρατηρείται καμία αύξηση των επιπλοκών στην προχωρημένη εγκυμοσύνη.
  • 3) Δεν προκαλείται υπολειπόμενη ανάπτυξη του εμβρύου.
  • 4) Δεν παρατηρούνται ανεπιθύμητες συνέπειες στα νεογνά.

Έτσι λοιπόν οι συστάσεις του παρελθόντος θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό συντηρητικές. Η Κοινωνία των Μαιευτήρων-Γυναικολόγων του Καναδά δημοσίευσε τις παρακάτω συστάσεις για το θέμα της άσκησης στη εγκυμοσύνη:

  • 1. Όλες οι γυναίκες χωρίς αντενδείξεις θα πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε προγράμματα αερόμπικ και ασκήσεων ενδυνάμωσης σαν μέρος ενός υγιεινού τρόπου ζωής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
  • 2. Λογικοί στόχοι της αερόβιας άσκησης θα πρέπει να είναι η διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης χωρίς να γίνεται προσπάθεια να επιτευχθεί κορυφαία φυσική κατάσταση ή προπόνηση για αθλητικό διαγωνισμό.
  • 3. Οι γυναίκες θα πρέπει να επιλέγουν δραστηριότητες που θα ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο απώλειας της ισορροπίας ή τραυματισμού του εμβρύου.
  • 4. Οι γυναίκες θα πρέπει να ενημερώνονται ότι οι δυσάρεστες εξελίξεις στην εγκυμοσύνη ή στο νεογνό δεν είναι περισσότερες στις γυναίκες που ασκούνται.
  • 5. Έναρξη ασκήσεων του πυελικού εδάφους στην άμεση μετά τον τοκετό περίοδο μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μελλοντικής ακράτειας ούρων.
  • 6. Οι γυναίκες πρέπει να ενημερώνονται ότι μέτρια άσκηση κατά το θηλασμό δεν επηρεάζει την ποσότητα ή τη σύνθεση του γάλακτος ή την ανάπτυξη του νεογνού.

Επίσης οι γυναίκες και οι γιατροί τους θα πρέπει να σκεφτούν τους κινδύνους του να μην ασκούνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως:

  • – η μείωση του μυικού ιστού
  • – η απώλεια της καλής κατάστασης του καρδιαγγειακού συστήματος
  • – η υπερβολική συσσώρευση βάρους
  • – τον μεγαλύτερο κίνδυνο για διαβήτη της κύησης ή για υπέρταση της κύησης
  • – τον κίνδυνο για ανάπτυξη κιρσών και για εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και
  • – το υψηλότερο ποσοστό συμπτωμάτων όπως δύσπνοια, άλγος στην οσφύ και κακή ψυχολογική προσαρμογή στις σωματικές αλλαγές της εγκυμοσύνης.

Στο ιατρείο διατίθεται DVD με γυμναστική για εγκύους από γυμνάστρια (επιμέλεια και παραγωγή Ελένης Τζαχρήστα)

Για όσες ενδιαφέρονται για περισσότερες ασκήσεις κατ’ οίκον, ας ακολουθήσουν τη σελίδα μου στο pinterest.

Τι λέει το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων γυναικολόγων για τη άσκηση στην κύηση και μετά:

http://www.acog.org/Patients/FAQs/Exercise-During-Pregnancy#should

Το παρακάτω κείμενο είναι μετάφραση ενός παλαιότερου κειμένου από J Obstet Gynaecol Can 2003;25(6):516-22.

Η γυμναστική κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αποτελεί μία επικίνδυνη δραστηριότητα στο μυαλό πολλών γυναικών αλλά και μαιευτήρων, λόγω των φόβων που υπάρχουν για κακή έκβαση της εγκυμοσύνης εξαιτίας της άσκησης. Συγκεκριμένα, η παραδοσιακή ιατρική συμβουλή για τις γυναίκες που ήδη ασκούνταν ήταν να μειώσουν τη συνηθισμένα επίπεδα άσκησης και για τις γυναίκες που δεν ασκούνταν πριν την εγκυμοσύνη ήταν να αποφύγουν να ξεκινήσουν κουραστικά προγράμματα γυμναστικής. Η συμβουλή αυτή βασίζονταν σε φόβους ότι η άσκηση προκαλεί αύξηση της βασικής θερμοκρασίας του σώματος κατά τη διάρκεια της εμβρυογένεσης, αυξάνοντας τον κίνδυνο γενετικών ανωμαλιών και επίσης ότι η μετακίνηση του οξυγονωμένου αίματος και ενεργειακών συστατικών στο μητρικό μυικό ιστό μακριά από το αναπτυσσόμενο έμβρυο οδηγεί σε διαταραχή της ανάπτυξής του.

ΠΟΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΣΚΟΥΝΤΑΙ

Όλες οι γυναίκες χωρίς αντενδείξεις θα έπρεπε να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε ασκήσεις αερόμπικ και ασκήσεις διατήρησης της μυικής ισχίος, σαν μέρος ενός υγιεινού τρόπου ζωής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

ΑΠΟΛΥΤΕΣ ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ

  • Ρήξη μεμβρανών
  • Πρόωρος τοκετός
  • Υπέρταση της κύησης
  • Ανεπαρκής τράχηλος
  • Υπολειπόμενη ανάπτυξη εμβρύου
  • Τρίδυμη κύηση, τετράδυμη, κ.ο.κ.
  • Προδρομικός πλακούντας μετά από τις 28 εβδομάδες
  • Αιμόρροια που επιμένει στο 2ο ή 3ο τρίμηνο
  • Μη ελεγχόμενος διαβήτης τύπου Ι, θυρεοειδοπάθεια, ή άλλο σοβαρό καρδιολογικό, αναπνευστικό ή συστηματικό νόσημα

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ

  • Προηγούμενη αυτόματη αποβολή
  • Προηγούμενος πρόωρος τοκετός
  • Ήπιο/μέτριο καρδιολογικό νόσημα
  • Ήπιο/μέτριο αναπνευστικό νόσημα
  • Αναιμία (Αιμοσφαιρίνη λιγότερο από 100 g/L)
  • Υποσιτισμός ή διαταραχές σίτισης
  • Δίδυμη κύηση μετά την 28η εβδομάδα
  • Άλλες σοβαρές ιατρικές καταστάσεις

ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΤΕ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΚΗΣΗΣ;

Πολλές γυναίκες θεωρούν ότι είναι καλύτερο να αρχίσουν ένα πρόγραμμα άσκησης στο 2ο τρίμηνο, όταν η ναυτία, οι εμετοί και η καταβολή του 1ου τριμήνου έχουν περάσει και πριν οι σωματικοί περιορισμοί του 3ου τριμήνου αρχίσουν. Σε μελέτες γυναικών που ασκούνται, δεν έχουν αναφερθεί ανησυχίες για την τερατογόνο δράση της αύξησης της βασικής θερμοκρασίας του σώματος νωρίς στο 1ο τρίμηνο.

  • – Γυναίκες που ασκούνταν πριν την εγκυμοσύνη μπορούν να συνεχίσουν την άσκησή τους και στην εγκυμοσύνη ακολουθώντας τις συστάσεις που αναγράφονται παραπάνω.
  • -Όταν ξεκινά την άσκηση μία γυναίκα που πριν την εγκυμοσύνη δεν ασκούνταν, πρέπει να αρχίζει με 15 λεπτά συνεχούς άσκησης 3 φορές την εβδομάδα, αυξάνοντας σταδιακά σε 30λεπτες συνεδρίες 4 φορές την εβδομάδα.
  • -Επεισοδιακή υπερβολική άσκηση από έγκυες γυναίκες σε ερευνητικές συνθήκες φαίνεται ότι είναι ασφαλής για τη μητέρα και το έμβρυο.
  • -Λογικοί στόχοι της αερόβιας άσκησης θα πρέπει να είναι η διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης χωρίς να γίνεται προσπάθεια να επιτευχθεί κορυφαία φυσική κατάσταση ή προπόνηση για αθλητικό διαγωνισμό.
  • -Πρωταθλήτριες που συνεχίζουν να αθλούνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης χρειάζονται επίβλεψη από εξειδικευμένο μαιευτικό προσωπικό που έχει γνώση της επίδρασης της έντονης άσκησης στη μητέρα και στο έμβρυο.
  • – Γυναίκες με ειδικές ανάγκες μπορεί να χρειαστούν παραπομπή σε φυσιοθεραπευτή, σε ψυχολόγο της άσκησης ή σε αθλητίατρο για να κάνουν ένα κατάλληλο πρόγραμμα άσκησης.